U weet niet hoe u kunt zien of er een virus op uw telefoon zit? Mobiele malware is in opkomst, maar met een paar eenvoudige maatregelen kunt u virussen op Android-telefoons en zelfs op iPhones moeiteloos opsporen en verwijderen. In deze blogpost leest hoe u pop-upadvertenties en schadelijke Android-apps kunt tegenhouden en hoe u een volledige antivirusscan kunt uitvoeren op uw telefoon.
Kunnen telefoons worden geïnfecteerd door een virus?
Niet in de traditionele zin. Computervirussen zijn schadelijke programma's die uw software en bestanden infecteren en beschadigen, de prestaties van uw computer ondermijnen en in het algemeen gewoon chaos veroorzaken op hun elektronische gastheer. Maar wat virussen onderscheidt van andere soorten malware, is dat ze zich kunnen vermenigvuldigen (in de trant van Agent Smith). Tot nu toe komt zichzelf vermenigvuldigende malware nog niet voor op Android-telefoons of iPhones. Technisch gezien kan uw telefoon dus helemaal geen virus oplopen. Maar "virus" is de gangbare term die de meeste mensen gebruiken voor schadelijke software.
Android-malware komt voor in vele gedaanten, van spyware, waarbij uw persoonlijke gegevens worden verzameld door derden (vaak adverteerders), tot mobiele ransomware, waarbij uw bestanden worden gegijzeld en er losgeld wordt geëist om deze weer toegankelijk te maken. Bij iPhones zit het iets anders. In tegenstelling tot Android-apps kunnen apps voor de iPhone en iPad alleen worden gedownload via de officiële App Store. Daarmee wordt voorkomen dat schadelijke software uw apparaat kan infecteren via nep-apps.
Ook apps voor iOS worden uitgevoerd in een "sandbox". Daardoor kunnen ze geen gegevens uit andere apps ophalen of inbreken op het besturingssysteem (OS) van uw apparaat. Bij Android gebeurt dat ook, maar de toegepaste benadering is minder strikt dan bij iOS, waardoor apps meer controle kunnen verkrijgen over het apparaat. Daarnaast worden de updates bij iOS voor alle apparaten tegelijk uitgebracht, terwijl Android nog steeds worstelt met een updateprobleem. Updates zijn belangrijk, want ze bevatten vaak oplossingen voor fouten of kwetsbaarheden in het besturingssysteem. Het opensourcesysteem van Android en het gefaseerd uitbrengen van updates zijn de twee belangrijkste redenen waarom Android-gebruikers altijd een antivirusprogramma moeten gebruiken, bijvoorbeeld AVG AntiVirus voor Android, als extra beveiligingslaag.
AVG AntiVirus voor Android downloaden
Aan de andere kant komt het, dankzij de strenge veiligheidsmaatregelen van Apple, zeer zelden voor dat een iPhone of iPad geïnfecteerd raakt met malware. Behalve als er een "jailbreak" op het apparaat is uitgevoerd. Daardoor kunnen iPhone- en iPad-gebruikers apps downloaden uit andere bronnen dan de App Store, met alle gevolgen van dien.
Hoe weet u of er een "virus" op uw telefoon zit?
Bij malware draait het, net als bij virussen, om stiekeme aanvallen. Malware sluipt als een dief in de nacht (of overdag; malware maakt geen onderscheid) uw telefoon binnen, houdt zich gedeisd totdat u deze ongemerkt activeert en steelt dan (vaak) stilletjes uw vertrouwelijke gegevens onder uw neus vandaan. Het is aan u om in actie te komen en te letten op symptomen die erop kunnen wijzen dat uw apparaat is geïnfecteerd.
1. Meer datagebruik
Als u een plotselinge piek opmerkt in het dataverbruik, kan dat een teken zijn dat een virus op de achtergrond taken uitvoert op uw apparaat of internet probeert te gebruiken om informatie te versturen via uw telefoon. (Nu we toch bezig zijn: lees hier hoe u het dataverbruik op uw mobiele telefoon binnen de perken kunt houden).
2. Apps die vaak crashen
Apps lopen van tijd tot tijd vast, maar als apps regelmatig, schijnbaar zonder reden beginnen te crashen, kan het zijn dat uw telefoon besmet is met een virus.
3. Pop-upmeldingen van adware
De meeste pop-upadvertenties zijn gewoon hinderlijk, maar niet schadelijk. Het goede nieuws is dat u advertenties kunt blokkeren met een reclamefilter of adblocker in de vorm van een browserextensie of met de gratis browser-app Opera met ingebouwde adblocker. Maar als u zelfs pop-upreclame op uw Android-apparaat of iPhone ziet verschijnen wanneer uw browser niet geopend is, kan dat worden veroorzaakt door malware die u gegevens afhandig probeert te maken.
4. Een hogere telefoonrekening dan normaal
Sommige soorten malware vallen aan door betaalde sms-berichten via uw telefoon te versturen, met een hoge telefoonrekening tot gevolg. Er werden vorig jaar Ztorg Trojans gevonden die dat deden. Daarnaast verwijderden ze ook inkomende berichten.
5. Onbekende apps
Net als bij nep-apps geldt: ziet u op uw telefoon een app waarvan u zich niet kunt herinneren dat u die hebt gedownload, tik er dan niet op! Dit komt bij malware op Android-telefoons vaak voor, dus verwijder onbekende apps onmiddellijk.
6. De batterij raakt sneller leeg
Malware-ellende kan veel stroom vergen, waardoor de batterij van uw Android-apparaat of iPhone sneller leeg raakt. Als dat het geval is, moet u een virus als oorzaak niet uitsluiten.
7. Oververhitting
De meeste oorzaken van een oververhitte telefoon zijn normaal en relatief onschuldig, maar het kan ook worden veroorzaakt door een malware-infectie.
Kijk uit voor schadelijke apps
Een schadelijke app downloaden is de meest voorkomende manier om Android-malware op uw apparaat binnen te halen. De malware kan vervolgens allerlei nare streken uithalen die uw onlinebeveiliging in gevaar kunnen brengen.
Een van de meest voorkomende Android-malwarevarianten van de laatste jaren is Hummingbad. Hummingbad werd voor het eerst in 2016 gedetecteerd en werd aanvankelijk verspreid via app-winkels van derden totdat het uiteindelijk terechtkwam in Google Play Store. Hoofddoel van de malware was om gebruikers te laten klikken op valse mobiele en webadvertenties om inkomsten te genereren voor het Chinese advertentiebedrijf Yingmob dat achter de aanval zat. Daarnaast werden er rootkits geïnstalleerd, waardoor hackers de totale controle kregen over geïnfecteerde apparaten en ze zonder toestemming van de gebruiker schadelijke apps op het apparaat konden downloaden.
En hoewel malware voor iOS veel zeldzamer is, bestaat het wel. In 2015 had een iOS-malwarevariant met de naam KeyRaider het voorzien op apparaten waarop twee soorten jailbreak-tweaks werden gebruikt, softwarepakketjes die het mogelijk maken dingen te doen op een iPhone of iPad die normaal gezien niet mogelijk zijn in iOS. In dit geval stelden de tweaks gebruikers in staat apps te downloaden uit de App Store en aankopen in de app te doen zonder daadwerkelijk te betalen. KeyRaider werd vooral bekend vanwege de diefstal van de gebruikersgegevens van meer dan 225.000 Apple-accounts, waaronder gebruikersnamen, wachtwoorden en aankoopinformatie, en het verwijderen van de ontgrendelingsfuncties op iPhones en iPads.
Wat schadelijke apps doen op telefoons
Dit zijn maar een paar voorbeelden van hoe mobiele malware uw apparaat via adware kan verstjeren, maar wees niet bang: er zijn nog veel meer mogelijkheden! Andere soorten malware zijn tot veel meer in staat:
- Ze melden telefoons aan voor betaalde diensten of gebruiken die om betaalde sms-berichten te versturen.
- Ze nemen telefoongesprekken op en sturen de opnames naar hackers.
- Ze verzamelen persoonsgegevens, waaronder locaties via gps, lijsten met contactpersonen, foto's, e-mailadressen, bankgegevens, enzovoort.
- Ze nemen de volledige controle over apparaten over via rooting.
Hoe u een virus van een Android-telefoon verwijdert
Als uw apparaat een van bovenstaande symptomen vertoont en u vermoedt dat u een virus hebt, kunt u het virus op verschillende manieren verwijderen.
Scan de telefoon op virussen
Google Play staat vol met antivirus-apps waarmee u uw telefoon op virussen kunt scannen en virussen kunt verwijderen. Hier wordt uitgelegd hoe u antivirussoftware kunt downloaden en uitvoeren via de gratis app AVG AntiVirus voor Android, waarmee u apps en bestanden in realtime kunt scannen op dreigingen.
Stap 1: Ga naar Google Play Store en download en installeer AVG AntiVirus voor Android.
Stap 2: Open de app en tik op de knop Scannen.
Stap 3: Wacht totdat de app uw apps en bestanden heeft gescand op schadelijke software.
Stap 4: Tik op Oplossen als er een dreiging is gevonden.
Stap 5: Verwijder de schadelijke app.
Verwijder schadelijke apps handmatig
Stap 1: Ga naar de Veilige modus.
Net als in Windows wordt in de Veilige modus van Android de toegang tot alle externe apps uitgeschakeld, zodat ze niet meer worden uitgevoerd. Dat is een fantastisch hulpmiddel om de oorzaak van het ongewone gedrag van uw Android-telefoon te achterhalen. Als het probleem verdwenen is wanneer uw telefoon zich in de Veilige modus bevindt, weet u dat u een schadelijke app de schuld kunt geven. In de Veilige modus kunt u uw telefoon gewoon gebruiken, zonder eventuele verstoringen.
Op veel Android-telefoons kunt u "Opstarten in Veilige modus" activeren door de aan-uitknop ingedrukt te houden, maar op andere telefoons is de procedure mogelijk iets ingewikkelder. Als het is gelukt, ziet u de woorden "Veilige modus" onder op het scherm van uw telefoon.
Stap 2: Spoor de schadelijke app op.
Open de instellingen en kies het tabblad "Apps beheren" (of een vergelijkbare optie). Ga naar het tabblad "Gedownload" en zoek naar apps die er verdacht uitzien, bijvoorbeeld apps waarvan u zich niet kunt herinneren dat u ze ooit hebt gedownload of apps die niet op uw apparaat thuishoren. Misschien vindt u een app die u hebt gedownload rond de tijd dat uw telefoon raar begon te doen.
Stap 3: Verwijder de schadelijke app.
In de meeste gevallen kunt u de schadelijke app gewoon selecteren en op de knop "Verwijderen" tikken. Maar het kan ook zijn dat de malware of het virus zich niet zomaar gewonnen geeft, wat het geval is wanneer de knop "Verwijderen" grijs is. Dit betekent dat de app beheerderstoegang heeft verkregen op uw apparaat. Ga in dat geval naar stap 4.
Stap 4: Verwijder de beheerderstoegang.
Ga terug naar de instellingen en zoek naar "Beveiliging". Tik op "Apparaatbeheerders" en controleer of er schadelijke apps zijn die toegang hebben. Als dat zo is, tikt u op de app en kiest u "Deactiveren". U kunt de schadelijke app nu verwijderen.
Hoe u een virus verwijdert van een iPhone
Het verwijderen van virussen op een iPhone is een stuk eenvoudiger, omdat het virus of de malware niet daadwerkelijk iOS kan binnendringen. Daarom richten de meeste hackers zich op Software Developer Kits (SDK, software-ontwikkelingspakketten), die vervolgens worden gebruikt om apps mee te maken. Dat is de belangrijkste reden om uw iPhone niet te jailbreaken en geen apps te downloaden van buiten de App Store. Als u vermoedt dat er met een bepaalde app is geknoeid (misschien omdat de problemen begonnen na het downloaden van de app, of omdat de app u zonder uw toestemming omleidt naar webpagina's of naar de App Store), kunt u de app verwijderen en kijken of het probleem daarmee verdwijnt. Als dat niet zo is, zijn er nog een paar andere mogelijkheden.
Wis de geschiedenis en gegevens
Dit moet helpen als u pop-upmeldingen of "foutmeldingen" krijgt in de browser Safari. Ga naar Instellingen en schuif omlaag naar het tabblad Safari. Tik vervolgens op Wis geschiedenis en websitedata.
Zet de iPhone uit en weer aan
Daar is niets ingewikkelds aan: houd gewoon de aan-uitknop van uw iPhone ingedrukt, wacht totdat "zet uit" verschijnt en schuif om de telefoon uit te zetten. Schakel de telefoon weer in door de aan-uitknop ingedrukt te houden totdat het Apple-logo wordt weergegeven. Ta-da!
Zet een eerdere back-up terug
Als bovenstaande methoden geen soelaas bieden, kunt u uw telefoon herstellen met een eerdere back-up (fijn hè, die voortdurende herinneringen om "een reservekopie te maken van uw telefoon"?). Als de meest recente back-up niet malware-vrij is, kunt u een eerdere back-up proberen totdat u de goede hebt.
Herstel de fabrieksinstellingen
Gebruik deze methode als alle andere methoden niet werken. Hiermee wist u uw apparaat volledig en kunt u een frisse start maken. U doet dat via Instellingen >> Algemeen >> Stel opnieuw in >> Wis alle inhoud en instellingen. En zo kunt u weer als een feniks uit de as herrijzen, alsof er niets aan de hand was.
Zorg ervoor dat uw apparaat altijd beschermd is
Uiteindelijk is er maar één manier om te voorkomen dat een virus of een andere vorm van malware uw telefoon infecteert: kom in opstand tegen de technologie en smijt uw smartphone weg. Geen goed idee? Oké, zorg er dan voor dat u een betrouwbare antivirus-app gebruikt, bijvoorbeeld AVG AntiVirus voor Android. Daarmee kunt u apps en bestanden scannen op eventuele dreigingen die een risico vormen voor uw apparaat of uw persoonlijke gegevens.
AVG AntiVirus voor Android downloaden
Zoals eerder gezegd, moet u app-winkels van derden echt vermijden. Ja, er komt zo nu en dan ook malware terecht in Google Play, maar alleen zo kunt u het overgrote merendeel van de dreigingen voor Android-gebruikers omzeilen. iOS-gebruikers: denk nog eens goed na voordat u uw iPhone gaat jailbreaken. Wilt u uw apparaat echt in gevaar te brengen?
